AHLAK VE SANAT

BİLİMSEL YARGILAR  VE SANATSAL YARGILAR BİRİBİRLERİNDEN FARKLIDIR.BİLİMSEL YARGILARIN ÖLÇÜTÜ DOĞRULANABİLİR OLMASIDIR. DÜNYANIN HER YERİNDE YAPILAN DENEYLERDE VE DOĞRULAMALARDA SONUCUN AYNI OLMASI ESASTIR.

ÖRNEĞİN DÜNYANIN YUVARLAKLIĞI KUZEY YARIKÜREDE YAPILAN ÖNERMELERDE  VE DOĞRULAMALARDA NE İSE,GÜNEY YARIKÜREDE DE AYNI OLMALIDIR. BİLİMSEL AHLAK BUNU GEREKTİRİR. BİLİMSEL YARGILAR AKLA VE MANTIĞA DAYALIDIR.,EVRENSELDİR,SONUÇLARI DÜNYANIN HER YERİNDE KESİNDİR. DEĞİŞMEZ.

SANATSAL YARGILAR İSE  GÜZEL YA DA ÇİRKİN OLARAK DEĞERLENDİRİLMEKTE. "MONALİSA TABLOSU GÜZELDİR". BU  YARGI DÜNYANIN HER YERİNDE KABUL GÖREBİLİR DE GÖRMEYEBİLİR DE. GÜZEL OLMADIĞINI YA DA BEĞENMEDİĞİNİ SÖYLEYENE NEDEN BEĞENMEDİĞİNİ SORMAK YA DA O KİŞİYİ YARGILAMAK  KİMSENİN HAKKI DEĞİLDİR.. BEĞENİ VE GÜZELLİK GÖRECELİDİR. BİREYSELDİR. KİŞİDEN KİŞİYE,TOPLUMLARDAN TOPLUMLARA DEĞİŞİR. ESTETİK YARGILAR  BEĞENİYE DAYANIR. BİREYSELDİR.ÇOĞUNLUKLA AKILDAN ÇOK DUYGU VE ÇOŞKULARA DAYANIR. ZAMANLA,KOŞULLARIN DEĞİŞMESİNE PARALEL OLARAK DEĞİŞEBİLİRLER.

GENEL KABULDEKİ AHLAKİ YARGILARDA, YALAN SÖYLEMEK KÖTÜDÜR, İFTİRA ATMAK KÖTÜDÜR. AHLAK YARGILARI KURAL KOYUCU BİR YAPIYI BARINDIRIR. SON ZAMANLARDA SIKÇA DUYDUĞUMUZ "MAHALLE BASKISI" GİBİ.YAPILANI YA DA YAPILMAMASI GEREKENİ BELİRTİR. KESİN YARGILARI DAYATIR.

BİR DE DİNİ YARGILAR VARDIR.KUTSAL SAYILAN DİN KURALLARINA DAYALI YARGILARDIR. TARTIŞILMADAN BENİMSENMİŞ GÖRÜŞLER OLDUKLARI İÇİN DEĞİŞMEZ YAPIYA SAHİPTİRLER.

İLERLEMECİ MANTIĞA GÖRE İNSAN DAİMA BASİTTEN MÜKEMMELE DOĞRU BİR SEYİR TAKİP EDER.ZAMAN İNSANI ÖYLE KOŞULLANDIRIR Kİ,İNSANI İYİYİ VE GÜZELİ BULMAYA YÖNLENİR. İNSANIN GELİŞİMİNİ SAĞLAYAN YEGANE FAKTÖR ZAMANDIR. ZAMANI KULLANIRKEN İNSAN KENDİ DÜNYASINI KULLANIR.VE ZAMAN İÇİNDE YENİLER İYİ, ESKİLER KÖTÜ  ANLAMLANDIRMALARI VE BU ANLAMLANDIRMALARI BELİRLEYEN FAKTÖR ZAMANDIR.AMA GELENEKSEL  ANLAYIŞA GÖRE DEĞER ANLAYIŞINI DİN VERİR.

İNSAN ÇOK BOYUTLU BİR VARLIKTIR ARKADAŞLAR. ONDA HEM ETİK HEM DE ESTETİK DEĞERLER BULUNUR.ETİK İYİ,KÖTÜ,GÜZEL,ÇİRKİNE ANLAM VERİR. BURADA HEM ETİK HEM DE ESTETİK DEĞERLER İÇ İÇEDİR.YİNE DE İNSANIN İYİ-KÖTÜ VEYA GÜZEL-ÇİRKİNE BİÇTİĞİ ANLAM FARKLI OLABİLİR.

BİR SANAT ESERİNE BAKARKEN SALT ESTETİK YANIMIZLA HAREKET ETMİYORUZ.BİR MÜSLÜMANIN CAMİYE BAKIŞIYLA,KİLİSEYE BAKIŞI NASIL FARKLIYSA,"YIRTIK PABUÇLAR" TABLOSUNA BAKARKEN KOMPOZİSYON,RENK UYUMUNUN YANISIRA YOKSULLUK,SEFALET GİBİ VİCDANİ DUYGULARIMIZ DA İŞİN İÇİNE KATILIR.BÖYLECE SANAT ESERİ BİZDEKİ DEĞER DUYGULARI İLE DE ANLAM KAZANIR.

SANAT ANLAYIŞI BÜYÜK ÖLÇÜDE KİŞİNİN HAYATA BAKIŞ AÇISIYLA İLİNTİLİDİR.ÖRNEĞİN KİŞİ İÇİN HAYAT ANLAMSIZSA,SANAT DA ANLAMSIZDIR.AMA BAZEN SANAT, HAYATI ANLAMSIZ BULANLARIN YÜREKLERİNDE BİR SIZI,BİR GÜLÜŞ VE BEKLEMEDİĞİ ANDA BİR HIÇKIRIK OLABİLİR...

SERAP DEMİRAĞ